Zamek Królewski

Rezydencja książąt mazowieckich, od XVI wieku siedziba władz I Rzeczypospolitej: króla i Sejmu. W latach 1926–1939 rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Na jesieni 1611 roku (po opuszczeniu Krakowa) do Zamku przeniosła się cała rodzina Zygmunta III Wazy wraz z dworem i kancelariami urzędów nadwornych i koronnych.

Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1795), Zamek przeżywał okres największej świetności.

Zamek nigdy nie był własnością króla, ale Rzeczpospolitej, stąd nazwa „Zamek warszawski”.

Zniszczony przez Niemców w czasie powstania warszawskiego, w 1974 roku odbudowany, w 1984 r. udostępniony do zwiedzania.

Razem ze Starym Miastem wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Obecnie Zamek pełni funkcję muzeum. Od 2014 muzeum nosi nazwę „Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum. Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej”.

Ciekawostki muzyczne:

Do najważniejszych zainteresowań króla Zygmunta III Wazy (1566 - 1632), należały teatr i muzyka (grał na klawikordzie). Kapela królewska liczyła 60 muzyków. To wtedy powstała kolęda „Przybieżeli do Betlejem”.

Jego syn, Władysław IV (1595 - 1648), również utrzymywał na swym dworze muzyków operowych. Doprowadził do wystawienia pierwszego na ziemiach polskich spektaklu operowego. Opera warszawska czasów władysławowskich była pierwszą stale działającą sceną operową w Europie (1635–1648). Kolęda „W żłobie leży”, przypisywana Piotrowi Skardze, ma melodię poloneza koronacyjnego Władysława IV.

Adam Jarzembski, (zm. 1649) – skrzypek kapeli królewskiej na dworze Zygmunta III, poeta, budowniczy i administrator królewski. Był autorem poematu „Gościniec, abo krótkie opisanie Warszawy”, wydanego w 1643. To pierwszy w Polsce przewodnik po stolicy, na którego podstawie, na równi z obrazami Canaletta, rekonstruowano po II wojnie światowej wygląd Starego Miasta. Jarzemski jako pierwszy użył słowa „koncert” do określenia utworów ściśle instrumentalnych, przedtem bowiem nazywano „koncertem” zespoły wokalno-instrumentalne o znamionach koncertowego współzawodniczenia.

Hejnał warszawski – hejnał grany każdego dnia o godzinie 11:15 z Wieży Zegarowej (Zygmuntowskiej). O tej godzinie podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 zatrzymały się wskazówki zegara w zbombardowanym zamku. Melodia powstała w 1995 roku na podstawie motywów „Warszawianki” i „Marszu Mokotowa”, a jej autorem jest kompozytor Zbigniew Bagiński. Pomysłodawcą powstania hejnału był powstaniec warszawski Henryk Łagodzki. Hejnał grany jest na trzy strony świata (oprócz Wschodu), gdyż Wieża Zegarowa ma tylko trzy okna.